Theo đó, quy hoạch được điều chỉnh, bổ sung một số nội dung quan trọng liên quan đến mạng lưới đường sắt hiện hữu và các tuyến mới.
Cụ thể, đối với các tuyến hiện hữu, điều chỉnh phạm vi hai tuyến Hà Nội – TP.HCM và Hà Nội – Lào Cai; đồng thời điều chỉnh lộ trình chuyển đổi công năng tuyến Hà Nội – Hải Phòng đoạn sau ga Hải Phòng đến cảng Chùa Vẽ, sẽ thực hiện sau khi ga Vật Cách hoàn thành và đưa vào khai thác.
Đối với các tuyến đường sắt mới, quy hoạch điều chỉnh tên, quy mô, lộ trình đầu tư tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam và bổ sung tuyến tốc độ cao Hà Nội – Quảng Ninh.
Hai tuyến Lào Cai – Hà Nội – Hải Phòng và TP.HCM – Lộc Ninh được điều chỉnh quy mô và lộ trình đầu tư, trong khi 3 tuyến gồm Hà Nội – Đồng Đăng, Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái và Tháp Chàm – Đà Lạt được điều chỉnh lộ trình đầu tư.
Quy hoạch cũng điều chỉnh phạm vi và quy mô của 7 tuyến khác gồm: Yên Viên – Phả Lại – Hạ Long – Cái Lân, vành đai phía Đông Hà Nội, Nam Định – Thái Bình – Hải Phòng, Vũng Áng – Mụ Giạ, Biên Hòa – Vũng Tàu, TP.HCM – Cần Thơ – Cà Mau và Đà Nẵng – Kon Tum – Gia Lai – Đắk Lắk – Đắk Nông – Bình Phước.
Tuyến Thủ Thiêm – Long Thành được điều chỉnh, không đưa vào quy hoạch đường sắt quốc gia mà chuyển thành đường sắt đô thị, giao TP.HCM và tỉnh Đồng Nai cập nhật vào quy hoạch địa phương.
Ngoài ra, quy hoạch bổ sung tuyến An Bình – Sài Gòn (Hòa Hưng) – Tân Kiên.
Về kết nối quốc tế, quy hoạch bổ sung tuyến kết nối với đường sắt Trung Quốc tại cửa khẩu Móng Cái thông qua tuyến Hải Phòng – Hạ Long – Móng Cái và tuyến kết nối với Campuchia tại cửa khẩu Mộc Bài thông qua tuyến TP.HCM – Tây Ninh.
Cùng với đó, quy hoạch điều chỉnh và bổ sung các nội dung quan trọng trong kết nối các đô thị và đầu mối giao thông lớn.
Cụ thể, điều chỉnh đường sắt quốc gia qua Hà Nội đi theo các tuyến/đoạn tuyến: đoạn Thạch Lỗi - Kim Sơn, đường đôi, khổ 1435 mm và đường đơn, khổ 1000 mm thuộc tuyến Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng; tuyến vành đai phía Đông kết nối Kim Sơn - Ngọc Hồi, đường đôi, khổ 1435 mm và đường đơn, khổ 1000 mm; tuyến vành đai phía Tây kết nối Ngọc Hồi - Thạch Lỗi, đường đôi, khổ 1435 mm
Quy hoạch cũng điều chỉnh ga đầu mối hành khách kết nối đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị, gồm: Ngọc Hồi, Yên Viên, Gia Lâm (ga đường sắt đô thị kết hợp ga đường sắt quốc gia, khổ 1435 mm; khổ 1000 mm của tuyến Hà Nội - Hải Phòng); đồng thời, bổ sung các ga đầu mối hàng hóa, gồm: Thường Tín (mới), Yên Thường.
Đáng chú ý khi Quy hoạch bổ sung thêm 1 khu tổ hợp công nghiệp đường sắt, diện tích khoảng 250ha thuộc khu vực xã Chuyên Mỹ và xã Ứng Hòa (Hà Nội).
Tại TP.HCM, ga An Bình được quy hoạch là điểm cuối của tuyến Hà Nội – TP.HCM và là điểm đầu của tuyến Biên Hòa – Vũng Tàu.
Đoạn An Bình – Sài Gòn (Hòa Hưng) – Tân Kiên được bổ sung thành tuyến đường đôi khổ 1.435 mm thuộc đường sắt quốc gia, đồng thời kết nối khu đầu mối TP.HCM với tuyến đường sắt tốc độ cao Bắc – Nam qua Trảng Bom – Cẩm Mỹ.
Các ga hành khách chủ chốt tại khu vực này gồm Thủ Thiêm, An Bình và Tân Kiên.
Tại Đà Nẵng, quy hoạch bổ sung lộ trình di dời ga Đà Nẵng trước năm 2030. Ngoài ra, quy hoạch cũng điều chỉnh định hướng kết nối đường sắt với các cảng biển lớn như Nghi Sơn (Thanh Hóa), Hiệp Phước (TP.HCM), cùng các cảng hàng không quốc tế gồm Tân Sơn Nhất, Long Thành, sân bay quốc tế thứ hai của Hà Nội, sân bay quốc tế Gia Bình, và các cảng cạn Văn Lâm (Hưng Yên), Gia Bình (Bắc Ninh).
Quyết định số 2404/QĐ-TTg đồng thời hiệu chỉnh một số nội dung của Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021 của Thủ tướng Chính phủ, các nội dung khác giữ nguyên.
Huỳnh Dũng