Sửa đổi thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản
Theo chương trình dự kiến, trong phiên họp thứ 47 (diễn ra vào ngày mai, 10/7), Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ xem xét, quyết định điều chỉnh Chương trình Lập pháp năm 2025.
Liên quan nội dung này, Chính phủ vừa có tờ trình đề nghị điều chỉnh Chương trình Lập pháp năm 2025 đối với Dự án Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế), trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua tại Kỳ họp thứ 10, Quốc hội khóa XV (tháng 10/2025).
Theo tờ trình, Chính phủ dự kiến sửa đổi, bổ sung 30 điều trên tổng số 35 điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân hiện hành (chiếm 86%).
Hoàn thiện quy định liên quan đến thu nhập chịu thuế thu nhập cá nhân và cách tính thuế đối với từng loại thu nhập chịu thuế là một trong 6 nội dung lớn được dự kiến thực hiện ở lần sửa đổi này. Trong nội dung lớn đó, có việc sửa đổi, bổ sung quy định đối với thu nhập chịu thuế của cá nhân từ chuyển nhượng bất động sản.
Chính phủ nêu lý do đề xuất là Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành quy định thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định là giá chuyển nhượng từng lần, thuế suất áp dụng là 2%.
Điều 24, Luật Đất đai quy định: “Thu nhập chịu thuế từ chuyển nhượng bất động sản được xác định là giá chuyển nhượng từng lần, trường hợp chuyển nhượng quyền sử dụng đất, thì thu nhập chịu thuế tính theo giá đất trong bảng giá đất”.
Tờ trình của Chính phủ phản ánh ý kiến cho rằng, cần nghiên cứu quy định thu thuế thu nhập cá nhân trên thu nhập đối với hoạt động chuyển nhượng bất động sản trên cơ sở thu nhập tính thuế xác định bằng giá chuyển nhượng bất động sản theo từng lần chuyển nhượng trừ giá mua bất động sản và các chi phí liên quan, thì đảm bảo đúng theo bản chất giao dịch kinh tế. Ngoài ra, cần nghiên cứu để điều tiết thuế cao hơn khi chuyển nhượng đối với các trường hợp đầu cơ, sở hữu 3, 4... bất động sản trong thời gian ngắn, gây bất ổn cho thị trường bất động sản.
Theo đó, Chính phủ cho rằng, để đảm bảo sự đồng bộ của hệ thống pháp luật, phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ, cũng cần rà soát quy định này tại Dự thảo Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế).
Chính phủ cũng dự kiến đề xuất mở rộng phạm vi thu nhập từ thừa kế, quà tặng thuộc diện chịu thuế thu nhập cá nhân. Bởi vì, Luật Thuế thu nhập cá nhân hiện hành mới chỉ quy định thu thuế đối với tài sản thừa kế, quà tặng là chứng khoán, phần vốn trong các tổ chức kinh tế, cơ sở kinh doanh, bất động sản và tài sản khác phải đăng ký sở hữu hoặc đăng ký sử dụng, mà không thu thuế thu nhập cá nhân đối với các loại tài sản thừa kế, quà tặng khác như nhiều quốc gia trên thế giới đã áp dụng.
Qua rà soát kinh nghiệm các nước trên thế giới và để đảm bảo tính bao quát, công bằng trong việc thực hiện nghĩa vụ thuế đối với cùng một loại thu nhập, phù hợp với pháp luật dân sự hiện hành về thừa kế và các hình thức thừa kế, Chính phủ cho rằng, cần rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về thu nhập từ thừa kế, quà tặng tại Luật Thuế thu nhập cá nhân cho phù hợp với thực tiễn.
Việc nghiên cứu sửa đổi, bổ sung quy định về thu nhập từ thừa kế, quà tặng sẽ góp phần mở rộng cơ sở thuế theo định hướng đã được xác định trong nhiều văn kiện của Đảng và Nhà nước. Đồng thời, cần xem xét sửa đổi, bổ sung thời điểm xác định thu nhập chịu thuế đối với thu nhập từ thừa kế, quà tặng cho phù hợp với thực tế, theo quan điểm của Chính phủ.
Cân nhắc nghiên cứu phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh
Một trong những vấn đề nhiều lần được nêu tại diễn đàn Quốc hội là tăng mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân.
Trong mục đích ban hành Luật Thuế thu nhập cá nhân (thay thế) có việc nghiên cứu điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế và người phụ thuộc; sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến một số khoản giảm trừ đặc thù cho phù hợp với bối cảnh mới; đồng thời giảm số bậc thuế của biểu thuế suất lũy tiến từng phần áp dụng đối với thu nhập từ tiền lương, tiền công để góp phần đơn giản hóa biểu thuế.
Lý do điều chỉnh tăng mức giảm trừ gia cảnh khi tính thuế thu nhập cá nhân được Chính phủ giải thích là Luật Thuế thu nhập cá nhân (áp dụng từ ngày 1/1/2009) quy định mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 4 triệu đồng/tháng (48 triệu đồng/năm); mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 1,6 triệu đồng/tháng. Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Thuế Thu nhập cá nhân số 26/2012/QH13 (áp dụng từ ngày 1/7/2013) quy định mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 9 triệu đồng/tháng (108 triệu đồng/năm), mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 3,6 triệu đồng/tháng; đồng thời bổ sung quy định trường hợp Chỉ số Giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với thời điểm Luật có hiệu lực thi hành hoặc thời điểm điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh gần nhất, thì Chính phủ trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh quy định tại khoản này phù hợp với biến động của giá cả để áp dụng cho kỳ tính thuế tiếp theo.
Ngày 2/6/2020, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đã ban hành Nghị quyết số 954/2020/UBTVQH14 về điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân (áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2020). Theo đó, nâng mức giảm trừ đối với đối tượng nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng (132 triệu đồng/năm), mức giảm trừ đối với mỗi người phụ thuộc là 4,4 triệu đồng/tháng.
Chính phủ cho rằng, mức giảm trừ gia cảnh hiện hành được áp dụng từ năm 2020 đến nay cũng cần thiết phải rà soát, đánh giá lại để đề xuất phương án sửa đổi, điều chỉnh cho phù hợp với các điều kiện mới. Mức giảm trừ gia cảnh cụ thể cần được nghiên cứu, tính toán một cách kỹ lưỡng, đảm bảo cho phù hợp với sự biến động của giá cả cũng như sự gia tăng mức sống dân cư trong giai đoạn vừa qua cũng như dự báo cho thời gian tới, đồng thời không làm giảm vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong hệ thống thuế.
Mức giảm trừ không phù hợp sẽ làm mờ vai trò của chính sách thuế thu nhập cá nhân trong việc thực hiện các chức năng của sắc thuế này (đảm bảo công bằng xã hội và điều tiết thu nhập), ảnh hưởng đến việc động viên nguồn lực để thực hiện các mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội, xóa đói, giảm nghèo đang đặt ra, Chính phủ lập luận.
Đồng thời, theo Chính phủ, có thể cân nhắc nghiên cứu phương án giao Chính phủ quy định mức giảm trừ gia cảnh để đảm bảo linh hoạt, chủ động điều chỉnh cho phù hợp với thực tiễn và yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của đất nước trong từng thời kỳ.
Nguyễn Lê