Đây là quan điểm của PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) xung quanh câu chuyện chống thất thu thuế và bảo vệ hàng hoá trong nước trước “cơn sốt” hàng giá rẻ từ Trung Quốc đang ồ ạt vào Việt Nam hiện nay.
Như đã thông tin, hơn nửa tháng nay, “cơn sốt” hàng giá rẻ - Temu, một nền tảng thương mại điện tử lớn thứ 2 Trung Quốc đang làm mưa làm gió tại Việt Nam. Các sản phẩm tại Temu được bán với mức giá rẻ chưa từng thấy cùng với chương trình tiếp thị liên kết tại Việt Nam với mức hoa hồng lên tới 30% cho mỗi sản phẩm.
Nhiều người đến lúc này mới “giật mình” khi đưa ra vấn đề thất thu thuế. Bởi thực tế, không chỉ Temu, mà còn nhiều sàn thương mại điện tử lớn của Trung Quốc cũng chưa hề đăng ký hoạt động tại Việt Nam. Mãi đến ngày 24/10, Temu mới vội vã có văn bản chính thức gửi Cục Thương mại điện tử và Kinh tế số (Bộ Công Thương) để thực hiện các yêu cầu về pháp luật tại Việt Nam.
Đáng nói, thống kê từ cơ quan chức năng cho thấy, tại các sàn thương mại điện tử này, bình quân mỗi ngày có hàng triệu đơn hàng giá trị nhỏ, hoặc được khai báo là quà tặng được chuyển về Việt Nam nhưng không phải đóng thuế. Theo các chuyên gia, đây chiêu trò “xé nhỏ” đơn hàng để tránh thuế trên các sàn thương mại điện tử hiện nay. Quy định miễn thuế đối với các loại hàng hoá giá trị nhỏ đang là một “lỗ hổng” không chỉ khiến ngân sách bị thất thu mà ngành sản xuất trong nước cũng “lao đao” vì môi trường cạnh tranh không bình đẳng.
Bình luận về nội dung này, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng, để đảm bảo tính bình đẳng trong kinh doanh thì việc đánh thuế với hàng hóa nhập khẩu có giá trị nhỏ, đặc biệt qua kênh thương mại điện tử (TMĐT) là một biện pháp cần được tính đến để thực hiện.
Theo PGS-TS Đinh Trọng Thịnh, hiện nay, việc mua bán qua các trang TMĐT, các sàn TMĐT và kinh tế số ngày càng phát triển. Vì vậy, việc thống kê, tính toán để thu thuế với đơn hàng dưới 1 triệu đồng được nhập khẩu chắc chắn không còn phức tạp như trước đây.
"Để đảm bảo tính cạnh tranh công bằng với người kinh doanh hàng hóa sản xuất trong nước đã đến lúc cần số hóa hoạt động quản lý, theo dõi, thu thuế với hoạt động kinh doanh buôn bán trên sàn thương mại điện tử, hàng nhập khẩu giá trị nhỏ bán qua nền tảng mạng xã hội", ông Thịnh nói.
Cũng theo vị chuyên gia này, về mặt lợi ích, việc áp dụng thuế VAT sẽ giúp tăng nguồn thu cho ngân sách Nhà nước. Hiện nay, với việc miễn thuế VAT cho các đơn hàng giá trị nhỏ qua TMĐT, Nhà nước đang thất thu một khoản thuế đáng kể. Việc đánh thuế VAT sẽ giúp bù đắp khoản thất thu này, đồng thời góp phần tăng cường sự công bằng trong hệ thống thuế.
Ngoài ra, việc thu thuế VAT cũng được kỳ vọng sẽ tạo ra môi trường kinh doanh bình đẳng hơn cho các doanh nghiệp trong nước, bởi doanh nghiệp sản xuất trong nước vốn đã phải chịu thuế VAT đầy đủ cho sản phẩm, trong khi hàng hóa nhập khẩu qua TMĐT lại được miễn thuế. Điều này khiến cho doanh nghiệp trong nước gặp bất lợi về mặt cạnh tranh. Việc áp dụng thuế VAT cho hàng hóa nhập khẩu qua TMĐT sẽ giúp cân bằng sân chơi cho doanh nghiệp, từ đó thúc đẩy sự phát triển của ngành sản xuất nội địa.
“Việc đánh thuế VAT còn có thể góp phần hạn chế gian lận thương mại bởi miễn thuế VAT cho các đơn hàng giá trị nhỏ đã tạo điều kiện cho một số hành vi gian lận thương mại như khai man giá trị hàng hóa để trốn thuế. Việc áp dụng thuế VAT sẽ giúp kiểm soát tốt hơn hoạt động xuất nhập khẩu qua TMĐT, từ đó hạn chế các hành vi gian lận thương mại”, PGS-TS Đinh Trọng Thịnh chia sẻ.
Đồng quan điểm, bà Nguyễn Thị Cúc - Chủ tịch Hội Tư vấn Thuế cũng cho rằng, những năm gần đây, TMĐT bùng nổ, phát triển mạnh mẽ, việc miễn thuế nhập khẩu và thuế giá trị gia tăng với các loại hàng hóa có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống đã tạo điều kiện cho hàng nhập khẩu giá trị nhỏ tràn ngập tại thị trường Việt Nam.
Bà Cúc cho biết, thực tế có tình trạng lợi dụng chính sách miễn thuế này mà đơn hàng được xé nhỏ còn vài ba trăm nghìn để trốn tránh thuế, gây thất thu thuế rất lớn cho ngân sách.
“Do đó, việc bãi bỏ chính sách miễn thuế đối với hàng nhập khẩu có giá trị từ 1 triệu đồng trở xuống là hoàn toàn cần thiết. Nhằm đảm bảo công bằng với hàng hóa sản xuất trong nước, ngăn chặn tình trạng thất thu ngân sách nhà nước”, bà Cúc nêu quan điểm.
Khôi Nguyên