Kỳ tích xuất khẩu rau quả
Theo số liệu từ Cục Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu rau quả của Việt Nam trong tháng 11/2025 đạt 701 triệu USD, giảm 24,4% so với tháng 10/2025 do yếu tố mùa vụ và lũ lụt gần đây tại một số vùng nông nghiệp của Việt Nam, nhưng vẫn tăng 53,3% so với tháng 11/2024.
Tính chung 11 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất khẩu nhóm hàng này đạt 7,75 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm 2024. Ước xuất khẩu tháng 12 mang về khoảng 750 triệu USD, đưa kim ngạch cả năm cán mốc 8,5 tỷ USD, con số kỷ lục kể từ khi tham gia xuất khẩu.
Kết quả tăng trưởng này còn cho thấy, nhu cầu hàng rau quả Việt Nam trên thế giới vẫn duy trì mức cao, tạo nền tảng vững chắc cho ngành này đạt mức xuất khẩu sớm vượt chục tỷ USD.
Đối mặt với đà giảm mạnh trong những tháng đầu năm (quý I/2025, xuất khẩu rau quả chỉ đạt 1,1 tỷ USD, giảm 9,2% so với cùng kỳ), từ tháng 6/2025, xuất khẩu rau quả chứng kiến sự phục hồi khi mang về 704,8 triệu USD, tăng 14,3% so với tháng 5/2025, sang tháng 7 đạt 765 triệu USD, tăng 36,8% so với cùng kỳ năm 2024. Bước sang tháng 9, đạt doanh thu “khủng” 1,3 tỷ USD, tăng 35,9% so với tháng 8/2025.
Sự tăng trưởng này phần lớn là nhờ 6 loại trái cây chủ lực: sầu riêng, chuối, xoài, mít, dừa và bưởi. Sầu riêng tiếp tục là mặt hàng quan trọng, đặc biệt là ở thị trường Trung Quốc, nơi nhu cầu về loại trái cây này đang tăng mạnh và chiếm một tỷ trọng đáng kể, với doanh số ước trên 4 tỷ USD trong cơ cấu xuất khẩu của Việt Nam.
Theo Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), giá xuất khẩu bình quân của nhiều mặt hàng nông sản chủ lực tiếp tục duy trì đà tăng trong những tháng cuối năm, giúp doanh số cải thiện.
Riêng nhóm hàng rau quả đã bứt phá mạnh trong tháng 9 và 10, khi các vướng mắc liên quan đến xuất khẩu sầu riêng được tháo gỡ, đồng thời sản lượng xuất khẩu tăng nhanh.
Xuất khẩu hàng rau quả sang Trung Quốc 11 tháng đạt xấp xỉ 5 tỷ USD, tăng khoảng 15% so với cùng kỳ năm trước và đã vượt kỷ lục 4,63 tỷ USD của cả năm 2024. Tương tự, xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt 499,2 triệu USD, tăng 56%, xuất khẩu hàng rau quả sang thị trường Hàn Quốc đạt 284,2 triệu USD.
Việt Nam hiện là nguồn cung hàng rau, hoa, củ, quả và sản phẩm chế biến lớn thứ hai cho thị trường Trung Quốc, tăng 26,9% so với cùng kỳ năm 2024. Thị phần mặt hàng này của Việt Nam trong tổng trị giá nhập khẩu của Trung Quốc chiếm 22% trong 10/2025, cao hơn so với thị phần 18,5% trong 10 tháng/2024. Việt Nam vẫn duy trì là một trong ba thị trường cung cấp lớn nhất mặt hàng này cho thị trường Trung Quốc.
Mốc trên 10 tỷ USD rất gần
Ít hôm trước, Chủ tịch Vina T&T Group, doanh nghiệp xuất khẩu nông sản với quy mô trăm triệu USD mỗi năm hào hứng khoe, container trái cây, gồm nhãn và dừa tươi cập cảng và đến với người tiêu dùng Hà Lan. Container trái cây tươi trên hải trình 45 ngày, nhưng đến tay người tiêu dùng EU vẫn tươi ngon. Nhìn rộng ra toàn ngành, ngày càng nhiều doanh nghiệp chọn làm ăn bài bản, đưa trái cây tươi, rau củ Việt Nam đi khắp năm châu, con đường duy nhất để xuất khẩu bền vững, đáp ứng tiêu chuẩn cao từ các nhà mua hàng toàn cầu.
Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt quan trọng của ngành nông nghiệp khi kim ngạch tiến sát mốc 70 tỷ USD, nhưng không chỉ là con số tịnh tiến sau mỗi năm, điểm tích cực là tăng trưởng không còn dựa vào sản lượng thuần túy mà chuyển mạnh sang chất lượng, chế biến sâu và phát triển bền vững - bán ít giá cao.
Hiệp hội Rau quả Việt Nam (Vnfruit) đánh giá, không chỉ tăng trưởng mạnh ở nhóm hàng trái cây tươi, giá trị cao như sầu riêng, mít, dừa…, tốc độ tăng trưởng của nhóm rau quả chế biến, từ đóng hộp, sấy khô, chế biến sơ… tiếp tục được cải thiện với mức tăng trưởng 2 con số, trị giá khoảng 1,65 tỷ USD.
Nguyên nhân là các doanh nghiệp đã tăng đầu tư thêm nhà máy, dây chuyền hiện đại, mở rộng vùng chuyên canh và nâng cao chất lượng nguyên liệu, từ đó đáp ứng yêu cầu ngày càng khắt khe từ thị trường nhập khẩu.
Rau quả chế biến không chỉ giúp ổn định giá nông sản trong nước, mà còn nâng giá trị gấp 3-5 lần so với hàng tươi, giảm áp lực lớn nếu chỉ tập trung xuất khẩu tươi.
Xuất khẩu rau quả tăng trưởng cao trong 3 năm gần đây. Năm 2022, kim ngạch đạt khoảng 3,34 tỷ USD. Sang năm 2023, con số này tăng vọt lên 5,6 tỷ USD, chủ yếu nhờ sầu riêng xuất khẩu chính ngạch sang Trung Quốc. Năm 2024, rau quả tiếp tục bứt phá, về đích khoảng 7,2 tỷ USD, tăng hơn 27% và lần đầu tiên vượt ngưỡng 7 tỷ USD.
Để đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của các thị trường nhập khẩu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã ban hành Quyết định số 5272/QĐ-BNNMT, ngày 13/12/2025 về kế hoạch thí điểm truy xuất nguồn gốc quả sầu riêng. Đây được xem là bước đi quan trọng nhằm nâng cao tính minh bạch, quản lý chất lượng và an toàn thực phẩm cho ngành hàng chủ lực này.
Theo kế hoạch, giai đoạn thí điểm sẽ triển khai từ ngày 1/1/2026 đến ngày 30/6/2026, tập trung xây dựng hệ thống truy xuất nguồn gốc thống nhất, kết nối toàn bộ chuỗi từ sản xuất, thu mua, sơ chế, đóng gói đến vận chuyển và phân phối. Sản phẩm sẽ được gắn mã QR hoặc các công nghệ xác thực điện tử như NFC, RFID để truy xuất thông tin theo thời gian thực.
Thế Hoàng