VN-Index vừa trải qua một tuần giảm điểm mạnh, sau khi có 4 tuần liên tiếp tăng điểm. Điều đáng nói là dù chỉ số tăng, thanh khoản vẫn ở mức thấp với tổng giá trị giao dịch trên 3 sàn chỉ đạt bình quân hơn 23.000 tỷ đồng mỗi phiên, tương đương một phần mười so với những phiên trong giai đoạn giao dịch cao điểm trước đó. Nếu như cổ phiếu VIC đóng vai trò tâm điểm và là lực kéo quan trọng nâng đỡ chỉ số chung trong tuần đầu tháng 12, thì với 2 phiên giảm sàn liên tiếp trong tuần qua, cổ phiếu này cũng trở thành một phần tác nhân “kéo” chỉ số đi xuống.
Mặt bằng thanh khoản trên thị trường hiện duy trì ở mức thấp, phản ánh tâm lý thận trọng của nhà đầu tư khi nhiều thông tin quan trọng sắp được công bố, đặc biệt là định hướng chính sách vĩ mô và xu hướng lãi suất quốc tế. Dòng tiền có xu hướng đứng ngoài quan sát để chờ tín hiệu rõ ràng hơn, thay vì giải ngân mạnh trong bối cảnh mức độ chắc chắn còn hạn chế. Về mặt kỹ thuật, khả năng thanh khoản cải thiện mạnh trong ngắn hạn là không cao. Các chỉ báo cho thấy, dòng tiền chủ động chưa có dấu hiệu quay trở lại rõ nét, trong khi lực cầu mới chưa hình thành đủ mạnh để tạo đột biến. Dù vậy, điểm tích cực là khối ngoại đã bắt đầu quay lại mua ròng trong một số phiên gần đây, góp phần cải thiện tâm lý chung và hỗ trợ một phần cho thanh khoản thị trường.
Thống kê 10 năm trở lại đây cho thấy, thanh khoản thị trường thường có xu hướng trầm lắng vào giai đoạn cuối năm, đặc biệt là tháng 12, khi nhà đầu tư chốt sổ, hạn chế giao dịch hoặc tái cơ cấu danh mục một cách thận trọng. Thực tế, thanh khoản chỉ thực sự cải thiện khi dòng tiền mới quay lại và kỳ vọng kinh doanh bước vào chu kỳ tăng trưởng mới.
Ông Lâm Gia Khang, Trưởng bộ phận Phân tích thị trường, Công ty Chứng khoán VietinBank cho rằng, thị trường chứng khoán đang đối mặt áp lực cạnh tranh lớn hơn từ các kênh đầu tư khác để thu hút dòng tiền mạnh trở lại. Đối với kênh gửi tiết kiệm, các ngân hàng đã đồng loạt tăng lãi suất huy động từ đầu tháng 11, với kỳ hạn một năm phổ biến ở mức 4,7% tại nhóm Big Four. Bên cạnh đó, kênh trái phiếu đã “nóng lên” trở lại với các đợt phát hành lớn từ các tập đoàn lớn. Tâm lý nhà đầu tư cũng trở nên kém sôi động khi danh mục không ghi nhận mức tăng tương ứng với thị trường, do đà tăng vừa qua chủ yếu đến từ nhóm cổ phiếu vốn hóa lớn, đặc biệt là nhóm Vingroup.
Trong khi đó, các quỹ, tổ chức và tự doanh cũng có xu hướng chốt giá trị tài sản ròng cuối năm. Yếu tố này có thể giúp thanh khoản tăng lên trong một số phiên cục bộ, nhất là ở các mã vốn hóa lớn hoặc các mã chiếm tỷ trọng cao trong rổ chỉ số. Tuy nhiên, quy mô dòng tiền này dù lớn cũng khó xoay chuyển xu hướng chung của thị trường nếu thiếu sự đồng thuận của dòng tiền nhà đầu tư cá nhân.
Hiện tại, VN-Index giao dịch quanh mức 11,7 lần P/E dự phóng 2026, được xem là khá hấp dẫn so với triển vọng tăng trưởng lợi nhuận doanh nghiệp. Ông Nguyễn Anh Khoa, Giám đốc Phân tích, Công ty Chứng khoán AgriBank nhận định, mức định giá này vẫn là điểm thu hút đối với nhà đầu tư trung - dài hạn.
“Câu chuyện nâng hạng thị trường giúp thu hút dòng vốn ngoại chất lượng, qua đó hỗ trợ thanh khoản và mở rộng cơ hội đầu tư trong năm 2026”, ông Khoa chia sẻ.
Thị trường ở giai đoạn hiện tại đang cần một chất xúc tác đủ mạnh về định giá để hình thành một nhịp tăng mới bền vững.
Hoàng Minh