Dự án nhằm nâng cao năng lực, hiệu quả và an toàn của hai hành lang đường thủy trọng điểm khu vực phía Nam, góp phần thúc đẩy phát triển hệ thống logistics bền vững và giảm chi phí vận tải.
Dự án chia thành ba hợp phần, trong đó có hai hợp phần tập trung nâng cấp hai tuyến hành lang chính, là hành lang Đông Tây với tổng chiều dài khoảng 197 km và hợp phần nâng cấp hành lang Bắc Nam, kết nối các cảng từ Đồng Nai đến cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải, chiều dài khoảng 82 km.
Cụ thể: Tuyến hành lang Đông Tây kết nối cảng cảng Cần Thơ và cảng TP.Hồ Chí Minh, được đầu tư nâng cấp tiêu chuẩn luồng cấp II. Hợp phần này sẽ hỗ trợ, nạo vét mở rộng các tuyến đường thủy tại sông Mang Thít, Chợ Lách, Rạch Lá, Trà Ôn và Rạch Kỳ Hôn (tỉnh Vĩnh Long); xây dựng kè tại Mang Thít, Chợ Lách và Rạch Lá để thích ứng với rủi ro xói lở do khí hậu gây ra; xây dựng lại cầu Chợ Lách 2 nhằm nâng cao tĩnh không cầu và tăng khẩu độ thông thuyền và có khả năng chống chọi tốt hơn với tình huống khi mực nước dâng cao.
Sau khi nâng cấp các đoạn sông, kênh này sẽ giảm khoảng cách vận chuyển khoảng 92 km so với tuyến hiện hữu, cho phép các tàu có tải trọng trên 300 tấn lưu thông.
Tuyến hành lang Bắc Nam kết nối các cảng từ Đồng Nai đến cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải có tổng chiều dài khoảng 82 km. Quy mô đầu tư mở rộng nạo vét và lắp đặt hệ thống báo hiệu, giúp tàu có trọng tải lên đến 5.000 DWT và tàu container 200 TEUs (tương đương 200 xe tải) hoạt động thuận lợi quanh năm.
Tổng mức đầu tư dự án hơn 163 triệu USD (khoảng hơn 3.899 tỷ đồng theo tỷ giá); trong đó, vốn vay Ngân hàng Thế giới (WB) hơn 106 triệu USD, vốn đối ứng trong nước hơn 55 triệu USD. Dự án được triển khai tại các tỉnh Tiền Giang (nay là Đồng Tháp), Bến Tre, Trà Vinh, Vĩnh Long (nay là Vĩnh Long), Long An (nay là Tây Ninh) và Đồng Nai, do Bộ Xây dựng làm cơ quan chủ quản và Ban quản lý Dự án Hàng hải và đường thủy (Bộ Xây dựng) là đơn vị trực tiếp thực hiện.
Thời gian thực hiện dự án giai đoạn 2025 - 2029, theo kế hoạch có thể kéo dài đến 2030.
Trung tuần tháng 7/2024, WB đã phê duyệt khoản tín dụng trị giá 107 triệu USD cho Dự án Phát triển hành lang đường thủy và logistics khu vực phía Nam nhằm nâng cấp hai hành lang đường thủy phía Nam gồm hành lang Bắc Nam và hành lang Đông Tây.
Tại quyết định phê duyệt, bà Mariam Sherman - Giám đốc Quốc gia WB tại Việt Nam, Campuchia và Lào - nhận định: Các tuyến đường thủy phía Nam của Việt Nam có tiềm năng to lớn trở thành giải pháp giao thông rẻ hơn, xanh hơn và an toàn hơn. Do đó, dự án trực tiếp hỗ trợ các mục tiêu tăng cường khả năng cạnh tranh của vận tải đường thủy nội địa, giảm lượng khí thải carbon trong ngành vận tải và nâng cao khả năng cạnh tranh thương mại.
Các hành lang vận tải thủy này sẽ kết nối mạng lưới đường sắt (tuyến Biên Hòa - Vũng Tàu dài 84 km và tuyến TP.Hồ Chí Minh - Cần Thơ dài 174 km) và hệ thống cảng thủy nội địa, hàng không (sân bay Long Thành…) giúp tăng năng lực vận chuyển hàng hóa thông qua cảng biển khu vực TP.Hồ Chí Minh và cụm cảng Cái Mép - Thị Vải.
Xuân Nghi