Nguy cơ từ ô tô Trung Quốc
Dư thừa và ế ẩm tại thị trường nội địa, hàng triệu ô tô Trung Quốc đã tràn ra thế giới. Những sản phẩm giá rẻ đang khiến thị trường ô tô nhiều quốc gia lo ngại.
Tại Thái Lan ô tô điện Trung Quốc đang thừa mứa và gây náo loạn thị trường. Lợi dụng chương trình ưu đãi của Chính phủ Thái Lan, cộng với được hỗ trợ từ quê nhà, các hãng xe điện Trung Quốc giảm giá vô tội vạ, để giành thị phần khiến ngành công nghiệp ô tô nước này lao đao. Còn người tiêu dùng gặp khó khăn khi tìm chỗ sạc pin, bởi các hãng xe điện Trung Quốc chỉ tập trung vào bán xe mà không phát triển hạ tầng trạm sạc.
Tại Úc, đã có lo ngại cho rằng, thị trường ô tô có nguy cơ trở thành “bãi rác”, do sản xuất thừa từ Trung Quốc. Tổng giám đốc Mitsubishi Motors Úc, ông Shaun Westcott dự đoán, thị trường sẽ bước vào một giai đoạn hỗn loạn, khi xe Trung Quốc tràn vào. “Khi năng lực sản xuất dư thừa, họ sẽ tìm nơi để “trút” xe xuống. Điều này dẫn đến một “cuộc chiến” giá cả. Lượng xe mới tràn vào ồ ạt, sẽ dẫn đến việc giảm giá mạnh, khi các công ty cố gắng cạnh tranh để giành thị phần và thời kỳ hỗn loạn sẽ đến, ông Shaun Westcott nói.
Các quốc gia như Mỹ, Canada, EU nhận thấy ngành ô tô của họ đang phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh, từ chính sách sản xuất quá mức và hoạt động phi thị trường của phía Trung Quốc. Vì vậy, đã tăng mạnh thuế nhập khẩu, để hạn chế thiệt hại.
Tràn vào Việt Nam
Theo số liệu thống kê của Tổng cục Hải quan, từ đầu năm đến hết tháng 11/2024, cả nước nhập khẩu 160.729 ô tô nguyên chiếc các loại, tổng kim ngạch hơn 3,31 tỷ USD, tăng 44,4% so với cùng kỳ 2023. Indonesia là quốc gia có số lượng ô tô nguyên chiếc xuất khẩu sang Việt Nam nhiều nhất với 65.043 xe, xếp thứ 2 là Thái Lan với 60.145 xe, xếp thứ 3 là Trung Quốc với 28.379 xe.
Trong số này ô tô nhập khẩu từ Trung Quốc đã tăng vọt. So với cả năm 2023 chỉ nhập có 11.002 xe từ Trung Quốc thì 11 tháng năm 2024 đã tăng gấp hơn 2 lần về số lượng. Trước đây, Việt Nam chủ yếu nhập khẩu ô tô thương mại từ Trung Quốc, nhưng từ đầu 2024 đến nay ô tô con tràn vào nhiều, cùng với sự gia nhập thị trường của hàng loạt các hãng xe Trung Quốc.
Ô tô Trung Quốc đã có màn "chào sân" rầm rộ tại thị trường Việt Nam từ giữa năm 2023 đến nay. Hiện những hãng ô tô nằm trong top 10 của Trung Quốc, đều đã có mặt tại Việt Nam, với hàng chục sản phẩm đủ mọi phân khúc. So về số lượng, các hãng xe Trung Quốc đã vượt các hãng xe của Nhật Bản, Hàn Quốc, Mỹ và EU tại Việt Nam, sản phẩm cũng rất đa dạng và phong phú.
Thời gian vừa qua, hàng loạt mẫu ô tô Trung Quốc ra mắt, chỉ sau 1 thời gian ngắn bán hàng, đã giảm giá từ 150 - 300 triệu đồng, trở thành những chiếc xe siêu rẻ trong phân khúc, cũng gây quan ngại trên thị trường ô tô.
Các hãng ô tô Trung Quốc đều coi Việt Nam là thị trường tiềm năng và quan trọng. Theo dự báo của Bộ Công thương, với quy mô dân số hơn 100 triệu người, kinh tế đang phát triển, thị trường ô tô Việt Nam sẽ đạt quy mô 1 triệu xe vào năm 2030, 1,5 triệu xe vào năm 2035, trên 5 triệu xe vào năm 2045 và trên 6 triệu xe vào năm 2050. Vì vậy, các hãng xe Trung Quốc đều rất muốn chiếm thị trường.
Các chuyên gia kinh tế cảnh báo, ô tô Trung Quốc tràn vào nhiều, có thể tạo ra sự cạnh tranh không lành mạnh trên thị trường. Với xe điện là sản phẩm chủ lực, các hãng xe Trung Quốc vào Việt Nam chỉ tập trung vào bán hàng, không phát triển hạ tầng trạm sạc. Không phát triển hạ tầng sẽ tiết kiệm được khoản chi phí lớn, cộng với được trợ giá từ quê nhà, lại được hưởng những ưu đãi về thuế, phí dành cho xe điện tại Việt Nam, khiến các hãng xe Trung Quốc có điều kiện giảm giá sâu, bán phá giá, tạo ra sự cạnh tranh không công bằng.
Xe Trung Quốc tràn vào nhiều và giảm giá vô tội vạ, để cạnh tranh giành thị phần sẽ ảnh hưởng tiêu cực tới ngành công nghiệp ô tô Việt Nam. Những gì đang xảy ra trên thị trường ô tô Thái Lan, sắp tới rất có thể sẽ xảy ra tại Việt Nam.
Trần Thủy