Trong số đó, dự án Liên doanh giữa Petrovietnam và Zarubezhneft tại Công ty Liên doanh Rusvietpetro là một hình mẫu trong đầu tư ra nước ngoài của Việt Nam nói chung và của ngành dầu khí Việt Nam nói riêng, dự án không chỉ chứng minh cho hiệu quả hợp tác giữa Chính phủ hai nước Việt Nam-Liên bang Nga, khẳng định bước đi, quyết định đúng đắn khi đầu tư ra nước ngoài của Ðảng và Nhà nước. Dự án này vừa đào tạo được đội ngũ cán bộ quản lý, công nhân viên vận hành mang tầm quốc tế, vừa mang lại lợi ích cho đất nước, góp phần bảo đảm an ninh năng lượng cho quốc gia và nâng tầm vị thế Việt Nam trên trường quốc tế.
Từ quyết sách mang tầm chiến lược
Nói về việc hình thành dự án, ông Nguyễn Quốc Thập, Chủ tịch Hiệp hội Dầu khí Việt Nam và là nguyên Phó Tổng giám đốc Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) cho biết: Với sự thành công của mô hình hoạt động dầu khí tại Liên doanh dầu khí Việt-Nga (Vietsovpetro), trong bối cảnh Petrovietnam đang thực hiện chiến lược đầu tư ra nước ngoài của Chính phủ Việt Nam, thị trường Liên bang Nga là thị trường trọng điểm của Petrovietnam, cùng với mong muốn tiếp tục phát triển hơn nữa mối quan hệ hợp tác truyền thống, hữu nghị và hiệu quả này, Petrovietnam và Zarubezhneft đã đề xuất phát triển mô hình hợp tác này tại Liên bang Nga.
Thỏa thuận giữa Chủ tịch nước Nguyễn Minh Triết và Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin ký ngày 20/11/2006 trong dịp tham dự kỳ họp Hội nghị thượng đỉnh APEC tại Việt Nam đã tạo điều kiện cho sự ra đời của Liên doanh Rusvietpetro vào ngày 7/7/2008, trong đó Zarubezhneft tham gia 51%, Petrovietnam tham gia 49%. Liên doanh đã nhận được giấy phép sử dụng tài nguyên dưới lòng đất của 4 lô dầu khí tại Nhenhesky, Liên bang Nga với trữ lượng thu hồi kỹ thuật của 13 mỏ thuộc 04 Lô này là 104 triệu tấn.
Bắt tay ngay vào triển khai dự án
Dự án được phía bạn giao nằm tại khu vực tự trị Nhenhesky, phía tây bắc thuộc vùng Cực Bắc của Liên bang Nga với khí hậu đặc biệt khắc nghiệt. Nhiệt độ trung bình mùa đông xuống dưới -25 độ C, đôi khi xuống đến -50 độ C và thường xuyên có bão tuyết với cường độ tuyết rơi rất dày có độ che phủ từ 1-3 m. Mùa đông thường kéo dài từ 220-240 ngày trong năm, trời sáng trung bình từ 2-4 tiếng/ngày. Dự án tách biệt với các vùng lân cận do địa hình phủ kín là các đầm lầy, không có đường bộ đi tới. Công tác vận chuyển thiết bị tới khu vực mỏ chỉ thực hiện được trong 3 tháng mùa đông, thời gian còn lại vận chuyển bằng máy bay trực thăng.
Trong 13 mỏ của Rusvietpetro, hai mỏ chính Bắc Khoseđaiu và Tây Khoseđaiu có trữ lượng tương đối lớn, số còn lại phân bố rải rác nằm cách xa nhau và cách xa 2 mỏ chính từ 18 km đến 50 km.
Là ngành có tỉ lệ rủi ro cao, nhưng bằng sự phối kết hợp nhịp nhàng giữa chuyên gia hai nước, sự chỉ đạo sát sao từ Chính phủ hai nước, sự hỗ trợ đồng hành của các bộ, đến sự quan tâm thường xuyên và liên tục của lãnh đạo PVN, Công ty cổ phần Zarubezhneft và đặc biệt là sự nỗ lực không mệt mỏi của các thế hệ cán bộ, kỹ sư, chuyên gia tập thể lao động Quốc tế Việt-Nga tại Liên doanh Rusvietpetro, chỉ hơn một năm sau mỏ đã cho những dòng dầu đầu tiên.
Theo các chuyên gia ngành dầu khí, đây được coi là kỷ lục thời gian mà chưa có doanh nghiệp nào ở Nga đạt được.
Biểu tượng cho sự hợp tác thành công
Phó Tổng Giám đốc thứ nhất Liên doanh Dầu khí Ruvietpetro Nguyễn Trí Dũng cho biết, sau hơn 3 năm, Rusvietpetro đã khai thác ở mức sản lượng đỉnh trên 3 triệu tấn/năm, sản lượng luôn ổn định kéo dài đến nay và dự kiến sẽ giữ được mức đỉnh này đến năm 2028.
Tới nay, Rusvietpetro đã khai thác được trên 40 triệu tấn dầu thô, với đơn giá khai thác chỉ khoảng 3 USD/ thùng dầu và giá dầu hoà vốn khoảng 25 USD/thùng, Rusvietpetro đã mang lại cho hai phía tham gia khoản lợi nhuận trên 3 tỷ USD.
Riêng phía Petrovietnam, với tổng vốn đóng góp khi chuyển ra nước ngoài để đầu tư vào Rusvietpetro là 533 triệu USD, đến nay dự án đã chuyển lợi nhuận về nước sấp xỉ 1,4 tỷ USD. Từ nay đến hết năm 2028, nếu giá dầu khoảng 70 USD/thùng thì dòng tiền của Rusvietpetro chuyển lợi nhuận về nước không dưới 220 triệu USD/năm.
Cũng theo ông Dũng, điều thành công nhất của Petrovietnam là thông qua dự án đã đào tạo được đội ngũ cán bộ nhân viên có trình độ chuyên môn dầu khí và quản lý dự án ngang tầm quốc tế, chỉ với 28 cán bộ nhân viên Việt Nam/tổng số gần 1000 cán bộ nhân viên của Rusvietpetro, nhưng đội ngũ cán bộ người Việt Nam luôn thể hiện được trình độ và tính chuyên nghiệp của mình bằng việc trực tiếp chủ trì và tham gia vào hầu hết các công tác quan trọng nhất của Rusvietpetro, đồng thời luôn thể hiện tinh thần đoàn kết hợp tác cùng phát triển với các bạn Nga.
Sau 16 năm đi vào khai thác, đến nay, sự thành công của công tác thăm dò thẩm lượng và công tác quản trị của công ty đã mở ra cơ hội lớn cho Rusvietpetro, đó là dự án có khả năng gia tăng trữ lượng đến 55 triệu tấn dầu thô, từ đó giữ sản lượng khai thác trên 3 triệu tấn đến năm 2028 và có thể kéo dài đến năm 2033.
Ngoài ra, dự án có khả năng mở rộng vùng hoạt động ra các khu vực lân cận để tận dụng tối đa cơ sở hạ tầng sẵn có, mang lại hiệu quả cao cho hai phía tham gia, và điều quan trong nhất là có đầy đủ cơ sở khoa học và thực tiễn để có thể xây dựng chiến lược hợp tác phát triển đến năm 2050.
Tại cuộc họp liên Chính phủ cuối năm 2023, hai phía Việt Nam và Liên bang Nga đã đồng ý về nguyên tắc tiếp tục phát triển mô hình hợp tác của hai Liên doanh đến hết năm 2050 (năm kỷ niệm 100 năm ngày thiết lập ngoại giao giữa hai nước).
Trả lời các cơ quan thông tấn nhân sự kiện 15 năm thành lập liên doanh, đánh giá về hiệu quả liên doanh đã đạt được, Tổng Giám đốc Rusvietpetro Alexay Alegovic Kulakov cho biết: "Chính phủ hai nước, Tập đoàn Dầu khí hai nước đã sơ kết và khẳng định, đây là liên doanh hiệu quả nhất mà chúng tôi và những người anh em Việt Nam trong liên doanh đã giành được".
Năm 2024, Rusvietpetro dự kiến sẽ hoàn thành tất cả các chỉ tiêu, kế hoạch được hai phía phê duyệt, cụ thể là sản lượng khai thác dầu trên 3 triệu tấn, doanh thu dự kiến là 1,55 tỷ USD, lợi nhuận sau thuế dự kiến đạt 596 triệu USD.
Từ kết quả hợp tác trong lĩnh vực dầu khí trong thời gian qua có thể khẳng định, hai Liên doanh Vietsovpetro và Rusvietpetro là biểu tượng hình mẫu, minh chứng cho sự hợp tác thành công trong lĩnh vực kinh tế giữa hai quốc gia Việt Nam và Liên bang Nga.
Đồng thời, đây cũng là tiền đề thuận lợi để Petrovietnam và Zarubezhneft tăng cường và phát triển mạnh mẽ hơn nữa quan hệ hợp tác không chỉ trong lĩnh vực dầu khí mà còn trong các lĩnh vực năng lượng khác trên lãnh thổ hai nước.
Quỳnh Hoa