Áp lực từ quốc tế
Thị trường chứng khoán (TTCK) thường có chu kỳ tăng trưởng khá tốt trong giai đoạn tháng 11 kéo dài cho đến tháng 3 năm kế tiếp, khi thời gian này là cao điểm công bố các thông tin về kinh tế vĩ mô, kết quả hoạt động và kế hoạch hoạt động của doanh nghiệp. Trong hai năm gần nhất là 2022 và 2023, chỉ số VN-Index đã tạo đáy trong tháng 11 và khởi đầu cho chuỗi phục hồi mạnh mẽ sau đó.
Nhìn xa hơn, từ năm 2000-2023, chỉ số VN-Index tăng bình quân 2,3% trong tháng 11, là tháng có mức tăng cao thứ ba trong năm. Còn xét thời gian gần nhất vào năm ngoái, VN-Index sau khi giảm 6,5% trong tháng 9 và rớt 10% trong tháng 10, thì tháng 11 chứng kiến mức phục hồi 6%. Có thể thấy dữ liệu lịch sử đang ủng hộ TTCK trong tháng 11 sắp tới, điều này giúp nhà đầu tư lạc quan hơn.
Tuy nhiên, cũng cần biết rằng quá khứ không phải luôn lặp lại theo cùng một cách, khi mà chiến lược giao dịch của các nhà đầu tư còn chịu ảnh hưởng bởi những thông tin tác động lên TTCK theo từng thời kỳ, đặc biệt là tại vùng giá nhạy cảm và chứa đựng nhiều rủi ro. Trong đó, những căng thẳng địa chính trị và xung đột quân sự là những rủi ro tiềm ẩn có thể đã, đang và sẽ tiếp tục ảnh hưởng xấu đến TTCK.
Israel đã không kích trực tiếp vào các cơ sở quân sự của Iran nhằm trả đũa, sau hơn ba tuần Iran phóng gần 200 tên lửa vào lãnh thổ Israel. Dù thiệt hại chưa đáng kể, nhưng điều nhà đầu tư lo ngại nhất là cuộc chiến sẽ lan rộng hơn, khi Iran nhất định sẽ không chịu mất mặt ngồi yên, mà có thể cùng các đồng minh leo thang cuộc chiến. Thực tế chỉ sau đó hai ngày (28-10-2024), lực lượng Houthi ở Yemen - đồng minh của Iran, tuyên bố dùng tên lửa đạn đạo, hành trình và drone tập kích ba tàu hàng đi vào vùng biển Đỏ, biển Arab. Đây được xem là các đòn tấn công nằm trong chiến dịch phong tỏa hoạt động hàng hải của Israel.
Trong khi đó, cuộc bầu cử tổng thống Mỹ sẽ diễn ra vào ngày 5-11-2024 cũng có thể gây hỗn loạn các thị trường tài chính, điều đã từng diễn ra trong quá khứ. Theo giới phân tích, dù ông Donald Trump hay bà Kamala Harris đắc cử, nước Mỹ vẫn sẽ đối mặt với sự bất ổn và chia rẽ ngày càng sâu sắc. Đợt bán tháo trái phiếu kho bạc Mỹ gần đây trong khi đô la Mỹ lại tăng vọt đang gây sức ép lên các thị trường đã phần nào phản ánh những lo ngại, và mọi thứ có thể còn trầm trọng hơn nếu tình hình bầu cử Mỹ có những bất ngờ ngoài tầm kiểm soát.
Chờ tin hỗ trợ
Bên cạnh những áp lực nói trên, TTCK có thể kỳ vọng vào các tin tức hỗ trợ sẽ sớm xuất hiện.
Đầu tiên là khả năng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) hạ lãi suất cơ bản đô la Mỹ lần thứ hai trong năm nay trong cuộc họp kết thúc vào ngày 8-11-2024, tức ba ngày sau khi diễn ra bầu cử tổng thống Mỹ. Theo công cụ Fedwatch, xác suất Fed giảm lãi suất 0,25 điểm phần trăm tiếp tục tăng lên, ở mức 94% tính đến ngày 29-10-2024. Tuy nhiên, nếu Fed bất ngờ hoãn giảm lãi suất trong cuộc họp lần này như một số kỳ vọng gần đây, các thị trường có thể rúng động và phản ứng khó lường, dù xác suất này vẫn rất thấp.
Trong trường hợp Fed tiếp tục giảm lãi suất, sức ép lên tỷ giá đô la Mỹ/tiền đồng có thể sẽ giảm bớt, nhất là khi mới đây Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã thông báo can thiệp bằng cách bán ngoại tệ giao ngay nhằm hỗ trợ thị trường ngoại hối. Xu hướng đô la Mỹ tăng mạnh trở lại từ đầu tháng 10 đến nay, với tỷ giá đô la Mỹ/tiền đồng tăng hơn 3%, cũng là yếu tố tác động tiêu cực lên TTCK, thúc đẩy các nhà đầu tư nước ngoài liên tiếp bán ròng trở lại.
Mùa báo cáo kết quả kinh doanh quí 3-2024 đang bước vào giai đoạn cuối công bố thông tin cũng có thể hỗ trợ tâm lý nhà đầu tư. Theo báo cáo của Công ty Chứng khoán BSC, tính đến cuối tuần qua (25-10-2025), đã có 620/1.664 công ty trên ba sàn công bố kết quả kinh doanh quí 3 với mức lợi nhuận tăng trưởng 19%, trong đó có 53% số công ty đạt lợi nhuận tăng trưởng dương. Ông Petri Deryng - người đứng đầu Pyn Elite Fund - dự phóng tăng trưởng lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết có thể đạt khoảng 20-30%. Đặc biệt, các ngân hàng được kỳ vọng sẽ có kết quả tăng trưởng lợi nhuận mạnh mẽ, vượt trung bình tăng trưởng lợi nhuận của toàn thị trường.
Rõ ràng triển vọng kinh tế ngày càng khả quan hơn đã góp phần cải thiện kết quả kinh doanh của doanh nghiệp qua từng quí. Chính phủ mới đây đã đề xuất một số chỉ tiêu cơ bản “tích cực” trong năm 2025 như: tăng trưởng GDP 6,5-7%, GDP bình quân đầu người 4.900 đô la Mỹ, CPI khoảng 4,5%, tăng trưởng tín dụng 15%, thu ngân sách cao hơn 5% so với năm 2024, hoàn thành 3.000 ki lô mét đường bộ cao tốc.
Ngoài ra, tốc độ nới lỏng chính sách có thể nhanh hơn khi càng về cuối năm; thông qua thúc đẩy giải ngân vốn đầu tư công và tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ hơn, cũng có thể tác động tích cực đến TTCK. Với mục tiêu tăng trưởng tín dụng trong năm nay là 15%, trong khi đến hết tháng 9 mới đạt hơn 8,5%, dư địa cho vay còn lại của hệ thống các tổ chức tín dụng vẫn còn khá lớn trong quí 4 này.
Ở góc độ kỹ thuật, chỉ số VN-Index vẫn đang trong pha điều chỉnh trên cả biểu đồ ngày và biểu đồ tuần, do đó nhà đầu tư càng trở nên thận trọng hơn. Sau khi không thể vượt mốc 1.300 điểm, chỉ số VN-Index đã điều chỉnh từ giữa tháng 10 đến nay và có lúc rớt về mức thấp nhất gần 1.250 điểm đầu tuần này. Hiện hỗ trợ gần nhất của thị trường sẽ nằm quanh 1.225 điểm, tương ứng với đường băng dưới của kênh xu hướng tăng được thiết lập từ tháng 11-2022, do đó dòng tiền có thể tham gia trở lại tại các vùng hỗ trợ quan trọng.
Triêu Dương